Tag Archives: Birikim

Amerika’dan sürgün edilen Emma Goldman Ocak 1919’da devrime ilişkin büyük umutlarla gittiği Rusya’yı 1921 yılının Aralık ayında hayal kırıklığıyla terk etti. İlk durağı olan Stockholm’de, Ocak 1921’de Rusya’ya ilişkin deneylerini içeren ilk broşürünü yazmaya başladı: Rus Devriminin Çöküş Nedenleri(Der Syndikalist, Berlin 1922). Rudolf Rocker’in önsözüyle Almanca basılan bu broşür (Sunuş yazısını …

Jan Valtin, Karanlığın Ötesinde, çev: Gün Zileli, Kibele Yayınları, Temmuz 2009 Eugenia Ginzburg, Anafora Doğru, çev: Gün Zileli, Pencere Yayınları, Ekim 1996 Paul Avrich, Kronstadt 1921, çev: Gün Zileli, Versus Yayınları, Mart 2006 Abel Paz, Halk Silahlanınca, çev: Gün Zileli, Kaos Yayınları, Nisan 1996 Kemal Okuyan, Stalin’i Anlamak, Yazılama Yayınevi, Ekim 2008 Anarşizm, Sovyet devrimiyle …

Behice Boran Üzerine Bir Çalışma Gökhan Atılgan, Behice Boran, Öğretim Üyesi, Siyasetçi, Kuramcı, Yordam Kitap, Ekim 2007, 559 sayfa. Gökhan Atılgan, daha önce Yön araştırmasıyla tanıdığımız verimli bir yazar. Bu sefer de Behice Boran üzerine yaptığı kapsamlı, kılı kırk yaran çalışmasıyla karşımızda. Gökhan Atılgan’ın kitabının, Boran’ın 1940’lardaki öğretim üyeliği dönemini …

Ergun Aydınoğlu, Türkiye Solu (1960-1980), Versus Kitap, Mayıs 2007 Ergun Aydınoğlu’nun Türkiye solunun kritik yirmi yılını inceleyen kitabını esas olarak iki bölümde ele alacağım: birincisi, 1971 gerilla hareketinin ve onun devamı sayılabilecek 1974 sol hareketinin incelenmesi ve eleştirisi; ikincisi, 1960’lar solu, Yön, TİP, MDD hareketlerinin incelenmesi. Tarihsel sıranın bu tersine …

Jon Lee Anderson, Che Guevara Devrimci Bir Hayat, Çeviren: Yavuz Alogan, Ekim 2005, İthaki, 781 sayfa Nihayet, Ernesto Che Guevara hakkında, kahramanlık edebiyatından arınmış bir kitap okumak nasip oldu. Bu bakımdan, başta, bu kapsamlı çalışmayı büyük bir objektiflikle yazıp ortaya çıkarabilen yazar Jon Lee Anderson olmak üzere, böylesine çaplı bir …

Louis Althusser, Gelecek Uzun Sürer, çev: İsmet Birkan, Can Yayınları, 2. baskı, 1998 Louis Althusser ismini daha 1960’lı yıllardan hatırlıyorum. 1968 yılının Kasım ayında çıkartmaya başladığımız Aydınlık Sosyalist Dergi’nin ilk sayılarından birinde, şimdi kimin çevirdiğini hatırlayamadığım bir makalesi yer almıştı. Sanırım, türkçede yayımlanan ilk Althusser çevirisi budur. 1960’lı ve 1970’li …

Bu yazı, Gökhan Atılgan’ın Yön-Devrim Hareketi (Tütsav, Aralık 2002) adlı kitabından yola çıkılarak yazıldı. Üzerinde durmak istediğim, üç ana nokta var. Birincisi, Yön hareketinin erken dönemindeki (1961-1965) temel tezlerinin Leninist tezlerle benzerlikleri ya da benzemezlikleri; ikincisi, Yön hareketiyle Kemalizmin ilişkileri; üçüncüsü ise, Yön ile MDD’cilik ve bugünkü ulusalcılar arasındaki ilişkiler …

Marita Lorenz-Wilfried Huismann, Sevgili Fidel, Çeviren: Cemal Ener, İletişim Yayınları, 2004     Polisiye roman okumayı ve “James Bond” filmleri seyretmeyi sevmem. Casusluk öykülerine de pek meraklı değilimdir. Ama, bu roman, öykü ve filmleri hiç de aratmayacak maceralarla dolu gerçek bir yaşam öyküsünü okuyunca insan, gerçeküstü masalların gerçeklerden esinlendiklerini düşünmekle …

Sıtkı Öner, Halkın Polisi (Pol-Der Anıları), İletişim Yayınları, 2003 Sıtkı Öner’in, 1970’lerin ünlü polis meslek örgütü Pol-Der’le ilgili anıları, belleğimi tazelemenin ötesinde, o yılları çok yakından yaşamış olmama rağmen o hayhuy içinde atladığım birçok noktayı görmemi sağladı. Kitabın, bugün ve gelecekte de sosyal mücadelelere girişen herkes için ibret alınacak en …

Jorge Semprún, Federico Sánchez’in Özyaşamöyküsü, Çev: Işık Ergüden, İletişim Yayınları İspanyol Komünist Partisi’nin eski merkez komite üyesi Jorge Semprún, 1923 doğumlu olmasına, yani bizim kuşakla (1968 kuşağı diye bilinen 1940’lı yıllarda doğmuş olanlarla) arasında en az yirmi yaş fark olmasına rağmen, ona o kadar yakınız ki, yaptıklarını ve anlattıklarını dinlerken, …

“Sol”dan Gelen Anı Kitapları “Sol”daki örgütlerin, “sol”un ideolojik yıkımı ve toplum dışına sürülmüşlüğü karşısındaki ölüm sessizliği sürerken, bireysel planda gittikçe artan anı kitapları, bir anlamda “solun muhasebesi” işlevini görüyor. Belki de bu daha doğru. Çünkü örgütsel kararlarla yapılan “özeleştiri” ve “muhasebelerin” pek bir işe yaramadığını, bunların da taraftarları manuple etmenin …

Birikim’in 148. sayısındaki “Küreselleşme”ye ilişkin bölümde yer alan yazılardan ilham alarak kaleme aldığım bu kısa yazıda, bugünkü büyük anti-kapitalist dalganın, kapitalizmin global (ya da küresel) iflasının ürünü olduğunu iddia edeceğim. Kapitalizmin, adaletsiz bir sömürü düzeni olduğu, en azından Marx’tan bu yana bilinmekteydi. İşçi sınıfı başta olmak üzere ezilen ve sömürülen …

“Ses duvarı” vardır, “ağlama duvarı” vardır, peki “acı duvarı” diye bir şey duydunuz mu? Duymadınızsa, Aytekin Yılmaz’ın İçimizdeki hapishane-Labirentin Sonu (İletişim Yayınları, 2003) kitabını okuduğunuz zaman “acı duvarı”nı tanımış, öğrenmiş olacaksınız. Ama “acı duvarını” aşamayacaksınız, peşinen söyleyeyim. Acının duvarı önünde çaresizlik ve şaşkınlıkla donup kalacaksınız, duvarların gerisindeki genç devrimcilerin acısıyla …

Galiba manzara şöyle: Kürt Milli Demokratik Devrimcileri (kısaltılmış adıyla MDD’ciler), “Demokratik Cumhuriyet” bayrağı altında bir “geniş cephe” kurmaya çalışıyorlar; Türk Milli Demokratik Devrimcileri ise, “Devrimci Cumhuriyet” bayrağı altında bir “geniş cephe”. Bu “geniş cephe”lerin hangi sınıf kesimlerini toparlamaya çalıştığını ve ne anlama geldiğini tahlil etmeden önce, bu iki “cumhuriyet”in ideolojik …

“Cephecilik” adını vereceğimiz politikanın başlangıcını, 1930’lu yıllarda, özellikle Avrupa’daki Stalinist partilerin uyguladığı “popular front” (halk cephesi) taktiğine kadar götürebiliriz. “Popular front” taktiği, belli bir dönemde bir “baş düşman” tespit etmeye dayanıyordu. Azami olarak tecrit edilmesi ve esas darbenin indirilmesi gereken “baş düşman”, Hitler’in iktidara gelişinden, 1938 yılına kadar Hitler faşizmi …

Birikim, Haziran 2002, Sayı: 158 Gün, daha önce Yarılma (1954-1972) kitabınla da ilgili yazı, haber ve değerlendirmeler çıkmıştı basında. Şimdilerde, benzeri haber ve yazılara, yeni çıkan Havariler (1972-1983) adlı kitabınla ilgili olarak rastlıyoruz. Şimdiye kadar senin medyada doğrudan doğruya bir söyleşinle karşılaşmadım. Raslantı mı bu, yoksa medyaya konuşmuyor musun? Eğer …

Immanuel Wallerstein, Liberalizmden Sonra, çev: Erol Öz, Metis Yayınları, 1998 I. Wallenstein’in 1990’lı yıllarda yazılmış çeşitli makaleleri, bu tür derlemelerde az rastlanır bir kitap bütünlüğü oluşturabilmiş. Daha da önemlisi, kitabın, bugünün pek çok tartışma konusuna ışık tutması, hatta yer yer bizzat bu tür tartışmaları açıp, düşünmeye sevketmesi. Bu bakımdan, I. …

1980’lerin başlarında, anarşist hareket, politize olan punk aktivistlerinin akın etmesiyle, fena halde muhtaç olduğu kıçını kaldırma olanağına kavuşmuş oldu. Anarko-punk sahnede, ülke çapında tanınan Crass, Poison Girls ve Conflict gibi toplulukların yanısıra, ülkenin  (aslında Avrupa’nın ve ötesinin) her yanındaki kentlerde binlerce insanın kurduğu müzik toplulukları, squatçıların*  düzenlediği müzik geceleri ve …

Marksizmde devrim mümkün müdür? Evet, büyük bir kriz ve tıkanma içine giren ve bu durumdan ancak krize neden olan temellerini kendi elleriyle yıkmayı başararak çıkabilen bütün canlı organizmalar gibi, Marksizmde de devrim mümkündür. Eğer Marksistler, Marx kadar büyük olmayı becerebilir, onun kapitalizmi tahlil ederken gösterdiği geniş ufka sahip olur ve …

“Bugün devrimden söz etmek belki saçma kaçabilir, ne var ki, sistemin çılgınca gidişi bu saçmalığı zorunlu kılıyor.” May Day 2000 Devrimci Kolektifi J18 Londra (Londra’da, 18 Haziran 1999 günü meydana gelen “Stop the City ” isyanı) ; 28 Temmuz’da, İsviçre’nin Davos kentinde World Economic Forum’una karşı gösteriler; Kasım ayında, Dünya …