1980’lerde, “Sosyalizmin Bunalımı” Tartışmaları Üzerine

1980’li yıllarda, Aydınlık hareketinin içinde “sosyalizmin bunalımı” üzerine büyük bir tartışma koptu. Bu bunalım 1970’lerin sonlarına doğru hissedilmekteydi, fakat 1980’lerde Çin Halk Cumhuriyeti’nin kapılarını kapitalizme açması, Sovyetler Bloku’nun da çökeceğinin iyice hissedilmesiyle ve 12 Eylül darbesi karşısında solun bozguna uğramasıyla birlikte iyice yakıcı bir hale gelmeye başladı. Özellikle ilhamını Çin’in “anti-revizyonist” çizgisinden alan Aydınlık hareketi, sol örgütler içinde bu bunalımı en fazla hisseden hareket oldu. Elbette bütün örgüt liderlikleri gibi, Aydınlık hareketi liderliği de bunalımın üstünü örtmek için büyük çaba harcadı, fakat bunalım, üstü örtülemeyecek kadar büyüktü.

Yeni açtığımız bu bölümde, Aydınlık hareketi içinde bu konuda cereyan eden tartışmanın ana metinlerini vermeye çalışacağız. İlk metinler olarak, Doğu Perinçek’in, hareketin gerilediği koşullarda “ideolojik atılım” yapılamayacağına ilişkin teziyle, buna cevap olarak yazılan, o günün aranma koşulları nedeniyle Mehmet Gündüz adını kullanan Gün Zileli’nin yazısını yayınlıyoruz.

Sosyalizmin Sorunları ve Teorik Atılım – Doğu Perinçek – Saçak Dergisi – Sayı 24 – Ocak 1986 – Sayfa 23

Bunalım ve Sosyalizmin Sorunları – Mehmet Gündüz – Saçak Dergisi – Sayı 35 – Aralık 1986- Sayfa 51