Dış Politikadaki Değişimin Anlamı  

İktidar ve güç insanı baştan çıkarır. Baştan çıkan insan (ya da iktidar) içerde de dışarıda da saldırganlaşır. Ne var ki, saldırganlık bir süre sonra ters tepmeye başlar ve hayat, gücün sınırsız olmadığını, gücün güçle dengelendiğini acı deneylerle öğretir.

AKP iktidarının güçle başı döndü. İçerde bu baş dönmesi onu baskıcı, küstah ve dizginsiz siyasetlere yöneltti. Gezi, ardından 17 Aralık’la içerde ilk dersini aldı. Aynı baş dönmesi onu dışarıda da saldırgan ve fetihçi siyasetleri yöneltti. Fakat bir süre sonra bu yayılmacı siyasetin kendisini tecrit ettiğini, çevresinin düşmanlarla çevrildiğini, bu durumun giderek iktidarını tehlikeye soktuğunu gördü.

Davutoğlu’nun değiştirilmesi, özellikle dış politikada değişiklikler yapılması için fırsattı. Her iktidarın yaptığı gibi, eski kirli çamaşırlar görevden alınanın sırtına yıkılacak, böylece neredeyse hepsiyle kavgalı olunan komşularla ve belli başlı ülkelerle arayı düzeltmenin yoluna bakılacaktı.

Saray ve yakın çevresi bir süredir bu durumu değerlendirmekteydi zaten. Hele Rus krizi durumu açıkça gösteriyordu. Üstelik Rusya ile olan kriz ekonomiyi, giderek iktidarlarını tehlikeye sokuyordu. Suriye’de de başarısız olmuşlardı. Şimdi onu da değiştirecekler. Böylece içerdeki iktidarlarını bir süre daha garantiye almaya çalışacaklar. Nasıl güç dış saldırganlığı arttırırsa, güçsüzlük belirtileri de yeniden içe dönmeyi getirir.

Bununla birlikte, gözden kaçırılmaması gereken önemli bir nokta vardır. AKP iktidarının dış politika alanındaki “barış” çabalarının altında çok daha önemli bir nokta yatmaktadır. Kanımca ABD ve Avrupa AKP iktidarının üstüne bir çarpı atmıştır. Bu konuda bir “düzelme”ye ya da yumuşamaya tanık olmuyoruz. Tam tersine, ABD de, Avrupa da tutumunu sertleştirdikçe sertleştiriyor. Zaman zaman diplomatik ölçüleri aşan sözleri ve müdahaleleri olabiliyor (TC Cumhurbaşkanı’nın da öyle). Kanımca AKP iktidarını, diğer faktörlerin yanı sıra yeni “barış taarruzuna” yönlendiren en önemli unsur bu, yani batının tutumu. AKP iktidarı, batıdan şamar yedikçe başka kapılardan, özellikle de batının baş rakibi olan Rusya’dan kendine destek aramaktadır. Bu durum, AKP iktidarı ile batının arasını daha da açacaktır önümüzdeki süreçte. Kısacası, genelde yumuşuma gibi görünen durum, aslında bir başka alanda sertleşmenin belirtisidir.

ABD ve Batı AKP iktidarının devrilmesini istiyor. AKP iktidarı denize düşen yılana sarılır hesabı, eskiden çatıştığı batı dışı güçlere sarılmaya çalışıyor. Bence bu da onları kurtaramayacak.

Gün Zileli
3 Temmuz 2016

www.gunzileli.com
gunzileli@hotmail.com