Siyasi Tahlil

Günümüzde olsun, tarihte olsun, saf haliyle bilinen üç diktatörlük türü vardır: İdeolojik diktatörlük; siyasi diktatörlük; ekonomik diktatörlük. Gerçek hayatta bunları saf halleriyle de bulmak mümkündür ama karma biçimleri de bir haylidir: Yarı ideolojik-yarı siyasi diktatörlükler; yarı siyasi-yarı ekonomik diktatörlükler gibi. İdeolojik diktatörlüklerde, ideolojik alan (ya da elit) siyasi ve ekonomik …

Son Referandum, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla ivme kazanan ve artık hızını yitirmiş yukardan Türkiye modernleşmesinin sonucunda, birbirinden kültürel ve ruhsal bakımdan kopmuş üç “ulus”un oluştuğunu göstermiştir: Devlet “ulus”u; İslam “ulus”u; Özerklik “ulus”u. TV kanallarından birindeki bir “Amerikan güreşi” programında  gözümü ilişen ve bana gevezeliğinin geri zekâlılığından kaynaklandığı izlenimini veren Rasim Ozan Kütahyalı …

Dünyada üç rejim türü mevcuttur: Tek partili rejimler; yarı askeri parlamenter rejimler; parlamenter rejimler. Bugün birincisine örnek, Suriye, Libya gibi ülkelerdir; ikincisinin örneği ise Pakistan, Türkiye vb. dir. Üçüncüsü ise, İngiltere, Fransa vb. batı ülkeleridir.

Güncel siyasi konularda kalem oynatmanın pek bana göre bir iş olmadığının bilincindeyim. Bırakın yazmayı, bu konularda günlük medyada yazılan ve söylenenleri izlemek bile gelmez içimden. Halkın kaderinden mi koptum? Birileri böyle eleştirebilirler beni. Görünürde pek de haksız olmazlar. “Adam çekilmiş sırça köşküne, halkın geleceğini ilgilendiren konulara sırtını dönmüş” diyenleri duyar gibiyim. Evet ama ya bu tutumum halkın geleceğine kayıtsızlıktan değil de, bu geleceğe ilişkin fazlasıyla kaygılanmaktan kaynaklanıyorsa…

Rakip taraflar birbirine karşı ne kadar kıyasıya mücadele ederlerse o kadar birbirlerine benzemeye başlarlar. Türkiye'de bugün cereyan eden AKP/Ergenekon ve bunun ideolojik düzlemdeki izdüşümü olarak liberal/ulusalcı çatışmasında bu söylediğimizin son derece belirgin örneklerini görmekteyiz. Hukuk dışı ilan edilen Ergenekon'la kapışan AKP

Aktüel politika üzerine yazmayı seven birisi değilim, açıkça söyleyecek olursam aktüel politika alanında kalem oynatan yazarları biraz da küçümserim, onları sistemin günlük işleyişinin akıl hocaları olarak görürüm. Ne var ki, bazen toplumsal olaylar ve gelişmeler güncel bir siyasi olayda da kristalize olabiliyor ya da günlük siyasette bir patlama biçiminde ortaya …

Genellikle iktidarlar kendi sonlarını kendi elleriyle hazırlarlar. Polis şiddetiyle suya atılan tekel işçisinin yüzündeki, “bize bunu da yaptınız ha” türü şaşkın ifadeyi ekranda ilk gördüğümde bunu düşünmüştüm. O şaşkın ifade çok kısa sürede kararlılığa dönüşecekti. “Anti-Otoriter İnisiyatif”ten arkadaşlarla birlikte gittiğimiz, Ankara’da, Türk-İş binasının önündeki, tekel işçilerinin direniş çadırlarını bu ayın …

Karaburun Eylül 2009 80′den sonra kongresindeki, Sol Muhalefet, Siyasi Katılım,Sistem Karşıtı Hareketler oturumuna yapılan sunuş: Bundan 29 yıl önce, Türk Silahlı Kuvvetleri Genel kurmayı, bu toprakların üzerine uğursuz bir baykuş gibi tünedi ve yeni bir dönemi ilan etti: Askeri düzenleme rejimi. Türkiye Cumhuriyeti, kurulduğundan itibaren zaten bir askeri vesayet rejimi altında …

Siyasi mücadele, karşıtların mücadelesi ve çekişmesi üzerine kurulur. Nasıl bir ipin gerilmesi için iki karşıt nokta gerekliyse, siyaset de iki karşıtın gerilimi üzerine oturur. İdeolojik mücadele de benzeri bir gerilimi taşır. Elli yıldır bu gerilimlerin birçoğuna tanık olmuşumdur. Çocukluğumun geçtiği 1950′li yıllarda CHP-DP gerilimini hatırlarım. Geniş ailenin bir kesimi DP’liydi, …

Önce, 1 Mayıs 2009’un görgü tanıklarından genç bir arkadaşın gözlemlerini okuyalım: “1 Mayıs sabahı, Disk’in çağrısına kulak verip, Pangaltı’ya gitmek isteyenler için tek alternatif, Mecidiyeköy tarafından Halaskargazi caddesine (kapanına) girmekti. “Çünkü, Taksim’i Mecidiyeköy’e bağlayan oldukça geniş (çift yönlü ve iki-üç şeritli) bir ana cadde olan Halaskargazi’yi kesen tüm sokak başları… …

Bedrettin Dalan’ın İstek Vakfına ait arazide gömülü silâhlar bulunmuş. Bazı emekli ya da muvazzaf subaylar aranıyor ve yakalananlar da sorgulanıyormuş. Peki ama neden? Ben olsam, yer üstündeki silâhları yerin altına gömdükleri için o subaylara madalya verirdim. Hatta bu madalyaları derecelendirirdim de. Silâhı tamamen imha edene birincilik madalyası, silâhı en derin …

İttifaklar sorunu, devrim mücadelesinin en zor sorunudur. Bir yandan, “düşmanımın düşmanı dostumdur” reelpolitiğinin anaforuna kapılmamak zorunludur, diğer yandan devrim mücadelesinin dostlara ihtiyacı vardır. Bu tam bir dilemmadır ve bu konuda geçmiş, bir hatalar mezarlığı halinde önümüzde durmaktadır. Ukraynalı yoksul köylülerin mücadelesini örgütleyen anarşist Mahno’nun deneyi bu dilemmayı çok iyi anlatır. …

Bir arkadaşım, insanların ruh halini çok güzel özetledi: “Sabahleyin Taraf’ın “‘Postallı Hocalar Gözaltında’ manşetiyle uyanmak bir kâbustu.” 12 Mart askeri cuntası döneminde, bir “sayın muhbir vatandaş” sözü dıolaşırdı sıkıyönetim komutanlarının bildirilerinde. Çok gülerdik bu söze. O dönemde, halkın arasında ironik bir deyim haline gelmişti bu. Daha sonraki dönemde, 1970’lerin sonlarına …

Türklerin “sense of humour”u zayıf. TV’lerdeki komedi oyunlarının ve mizah dergilerinin insanları güldürmek üzere en bayağı ve kör parmağım gözüne sululukları mizah diye kakıştırmaları bunun en iyi kanıtı. Oysa, “sense of humour” incelik ister, kaba saba şakalar ve sululuklar bu duygunun tahribi anlamına gelir. Elimde 8 Nisan tarihli Radikal gazetesi …

İntikamcılığı sevmem. Artık kendini savunma olanağından yoksun, ölmüş bir insanın arkasından konuşmayı da. Ama öldürülmüş yüzlerce devrimcinin anısına da saygılı olmak gerektiğini düşünürüm. Bu yüzden, Muhsin Yazıcıoğlu’nun ardından olumsuz bir şeyler yazmak gelmiyor içimden. Ne var ki, liberallerimizin, cenaze namazı kılan bir avlu dolusu mümin havasında, ellerini kulaklarına götürüp, hep …

Etyen Mahçupyan’ın, 22 Mart 2009 tarihli Taraf gazetesinde çıkan, “MHP Nerede Duruyor?” başlıklı yazısı liberallerimizin yalnızca AKP ile değil, aşırı sağın geleneksel partisi MHP ile de ittifak halinde olduğunu gösteren bir belge niteliğinde. Mahçupyan’ın MHP ile ilgili tahlillerini aktarmaya çalışayım. Mahçupyan’a göre, MHP milliyetçiliği, köşelerinde devlet, yerellik ve şiddet bulunan …

1964 yılında Kıbrıs`ı bombalayan Türk savaş uçaklarının bombalarının üzerinde “acıttım mı cicim” yazısı bulunduğu rivayet olunmuş, gazeteler o zamanlar bunu haber yapmıştı. Televizyonlarda maçları izliyorsanız sık sık gözünüze çarpmıştır. Gol atan futbolcular “enternasyonal” bir işaret yaparlar. Bir kollarını öbür elleriyle dirsekten tutup havada sallarlar: “geçirdim”. Maço edebiyatından buna benzer daha …

Londra’nın Turnpike Lane semtinde, “demir leydi” Margaret Teatcher’in koyduğu kelle vergisine (Poll Tax) karşı mücadele içinde, 1980’li yılların sonunda oluşmuş, bizim de içinde yer aldığımız Haringey Solidarity Group’un (HSG) tek odalık bir yeri vardı. Dar merdivenlerle çıkılan binanın en üst katındaki bir diğer odada, kendine “Bülent bey” adını takmış, “avukatlık” …

Bizim malûmatfuruş Halil Berktay yine döktürmüş Taraf gazetesinde (“Devrim ve ‘toplum sağlığı’). Yazı Ocak ayında yayımlanmış ama ben yeni okudum. Sihirbaz (hokkabaz da diyebilirsiniz), sahneye çıkıyor ve şapkasından bir tavşan çıkarıyor. Evet tanıyoruz. Bu tavşan, “proletarya diktatörlüğü”dür. Sonra elini şapkasına atıp bir tavşan daha çıkarıyor, öbürüne benziyor ama rengi farklı: …

Yaklaşık 5 yıl önce yayımlanmış bu yazıyı, bugün yeniden yayımlamayı gerekli gördüm. G.Z.   Yaklaşık altı buçuk yıl önce yayınlanmış bu yazıyı, İstanbul’da bugünlerde meydana gelen olaylar üzerine yeniden yayınlamayı gerekli gördüm.    G.Z.  Annemin iki sevgili arkadaşı vardı: Radife hala ve Perihan teyze. İkisi de annemi çok sevdikleri için …