Faşizm

Margarete Buber-Neumann, İki Diktatörlük Altında, Stalin ve Hitlerin Mahkûmu, Çeviren: Gün Zileli, İmge Yayınları, Kasım 2012 TÜYAP Kitap Fuarına yetişmesini beklediğim ama biraz gecikmeli olarak bize ulaşan Margarete Buber-Neumann’ın kitabı İmge Yayınlarından çıktı. Neumann’ın 1937-1945 arası anılarını içeren kitabını bir çırpıda okuyamadım.  Çok zorlandığım, kendimi zulüm altında hissettiğim, ara sıra …

Bu yazı, 29 Aralık 2012 tarihli Yurt gazetesinin kültür eki’nde, “Anılar Göz Yaşlarına İnanır” başlığıyla ve son derece kritik bazı paragrafları çıkartılarak yayımlanmıştır. Aşağıda yazının tamamı bulunmaktadır. Yurt gazetesinin çıkarttığı paragraflar bold olarak gösterilmiştir.     Margarete Buber-Neumann, İki Diktatörlük Altında–Stalin ve Hitler’in Mahkûmu, çev: Gün Zileli, Kasım 2012, İmge …

    Margarete Buber-Neumann, İki Diktatörlük altında-Stalin ve Hitler’in Mahkûmu, çev: Gün Zileli, Kasım 2012, İmge Kitabevi Yayınları, 398 sayfa   Edebiyat eserleri içerisinde insan zihni üzerinde güçlü etkiler yapan öyle romanlar vardır ki onları okurken gözümüzü kapatmamıza gerek olmadan bir rüya âlemine dalar, pırıl pırıl hayaller içinde birçok macerayı …

   Bundan iki yıl önce Özgür Üniversite’deki “Demokrasi ve Sol” konulu seminer dizisinde yaptığım ve bir hayli tartışmalı cereyan eden, geçenlerde kendi sitemde (aşk ve devrim: www.gunzileli.com) “Reel Demokrasinin Üç Temeli” başlığıyla yayımladığım konuşmamda “reeldemokrasinin” (reelsosyalizmle bir anıştırma yaparak halihazır burjuva demokrasilerine bu adı takmıştım) üç temelinden söz etmiştim: Birincisi, …

  Şalvarı şaltağ Osmanlı    Eğeri kaltağ Osmanlı  Ekende yoğ, biçende yoğ Yiyende ortağ Osmanlı Halk deyişi Türkiye’de 1946 da “çok partili sisteme” geçildi ve bir muvazaa partisi olan Demokrat Parti [DP] kuruldu. 1950 de “iktidar” oldu. 14 ay sonra da [31 Temmuz 1951] Atatürk’ü Koruma Kanunu olarak da bilinen, Atatürk …

  Siyasi davaların hepsi, halihazır iktidarların bekçi köpeği polis örgütlerinin imalatıdır. Yani ortada bir “suç” varsa, o da o anki iktidarın çizgisinden çıkmak, ona muhalefet etmek ya da bir nedenle iktidarın o “suçluları” bertaraf etme isteğinin hedefi olmaktır. Mesela tek parti dönemindeki “İzmir davası” esasen Atatürk’ün ve CHF’nin muhaliflerinin sindirilmesini …

07 ARALIK 2012   Edebiyat bilimci Aydın Süer’in XIX. Yüzyıl Rus Edebiyatı Üzerine Yazılar kitabında Gogol’ün İkinci Yüzübaşlıklı bir inceleme var. Bu incelemede Süer, Gogol’ü ırkçı ve şoven olmakla itham edip, tabiri caizse biraz silkelerken örnek olarak Taras Bulba romanını gösterir. Kitaptan bazı örnekler sıraladıktan sonra Türk edebiyatını da ilgilendiren bir gözlemini paylaşır: “Görüldüğü gibi, …

    Merhaba Gün Zileli arkadaş, dost Öncelikle cezaevlerindeki siyasi mahkûmlarla dayanışma içinde olmanızdan dolayı çok teşekkürler. Çok sağ ol. Bu benim için çok anlamlı bir dayanışmadır. Bildiğiniz gibi uzun bir cezaevi yaşamım var. Bu yaşama neden olan şey ise: 1980 öncesi darbecilerin darbe hazırlama planından bağımsız olmayan, delilsiz bir …

  İnsan bazen o anda tam olarak benimsemediği eylemlere de katılmak zorunda kalabilir. Geçmişte bunun örneklerini yaşadım. 12 Mart döneminde, 1971 yılının yazında, Yıldırım Bölge Cezaevi’nde yatıyorduk. Koşullar gittikçe kötüye gidiyor, hapishane rejimi adım adım sıkılaştırılıyordu. Yine de, bir yıl sonraki koşullarla karşılaştırılacak olsa, o anda otelde kaldığımız söylenebilirdi. Dev-Genç’li …

    Peter Weiss, Direnmenin Estetiği, çev: Çağlar Tanyeri, Turgay Kurultay, YKY, Kasım 2005, 820 sayfa   Peter Weiss (1916-1982), bir ressam, tiyatro yazarı ve romancıdır. Türkiye’de, Salozun Mavalı adlı tiyatro oyununun yazarı olarak tanınmıştır. 1970’li yollarda yazdığı ve üç cilt halinde yayımlanan, 800 sayfalık dev eseri Direnmenin Estetiği, her …

  Aslında 1 Eylül barış değil, savaş günüdür. 1 Eylül 1939 günü Nazi ordularının Polonya’yı işgal etmesi üzerine, II. Dünya Savaşı fiilen başlamış, iki gün sonra İngiltere ve Fransa, Almanya’ya karşı resmen savaş ilan etmiştir. Savaşı esas başlatan, 1 Eylül’den 8 gün önce, 23 Ağustos 1939 günü, Alman ve Sovyetler …

(Troçkist bir arkadaşın yazısını buraya koyuyorum. İmzası saklıdır.) Kelimeler, sıfatlar o şeye nasıl davranacağımıza ilişkin üstünkörü de olsa bir fikir verebildikleri için tartışılır. AKP’ye faşist denir mi denmez mi ya da post-faşizm tartışması da böyle bir tartışma. Aslında “tartışılır” iddialı bir söz. “tartışılmalı” deseydik daha iyi olabilirdi. Eğer AKP’ye küfür …

Yazıya, bu deyimi, Ayça Söylemez ve Süleyman Arıoğlu arkadaşlarımdan ödünç aldığımı belirterek başlayayım. Kapitalist sistemler faşizmi her zaman içerir (eski dille mündemiçtir). Yani faşizm, kapitalist sistemlere yabancı, dışsal bir şey değildir. Sistem burjuva liberal kurallara göre işliyor da olsa, faşizm sopasını yine sistemin teşvikiyle arada bir gösterir. Bunalım dönemlerinde bununla …

  Faşizm konusundaki teorik çözümlemeler tarih boyunca pek tatmin edici olamamıştır. Komintern’in çözümlemeleri de başarısızdır. Dimitrov’un Faşizme Karşı Birleşik Cephe adlı, makalelerden ve Komintern raporlarından oluşan kitabı yıllar yılı elimizden düşmemiştir ama bugün açın okuyun, bu kitabın faşizm konusunda tam bir kafa karışıklığını yansıttığını, makale ve raporların yazıldığı dönemdeki günlük …