Mustafa Yılmaz Yazıları

Yeni çeviri: Bir safdilin hatıra defteri Date: 09 Temmuz 2018Author: Mustafa Kemal Yılmaz3 Yorumlar Rus mizah yazarı Arkadi Averçenko’dan çevirdiğim Bir Safdilin Hatıra Defteri (Zapiski prostoduşnogo) okurlarla buluştu. Aslında yeni bir çeviri değil bu. Dosyaya düştüğüm nota bakılırsa Mayıs 2012’de tamamlamışım. O dönem ilgilenen bir yayınevi çıkmadığı için çeviri rafa kalkmıştı. Ne mutlu ki …

 Şarap Dumanları Sitesi’nden Date: 07 Temmuz 2017Author: Mustafa Yılmaz0 Yorumlar Şarap dumanları’nın ilk yıllarında ele aldığım bazı konulara şimdilerde değinmemeye gayret ediyorum. Sovyetlerde devlet terörü, ya da Rusların verdiği ismiyle repressiya bu konulardan. Sebebi de, blogu “bir teşhir platformu” olarak görmemem. Düşünen insanlığın çoktan geride bıraktığı tartışmalarla gereğinden fazla haşır neşir olmanın kime ne getirisi …

EDEBİYAT Kitap: Jivago Vakası 30 Nisan 2017 Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. Yapı Kredi Yayınları Boris Pasternak’ın Doktor Jivago romanını Hülya Arslan’ın Rusça aslından yaptığı çeviriyle yayınladıktan sonra şimdi de bir incelemeyle devam ediyor “Jivago konusuna”. Peter Finn ve Petra Couvée’nin birlikte kaleme aldığı “Jivago Vakası – Kremlin, CIA ve Yasak …

Şarap dumanları dağılırken… 09 OCAK 2016 “Saygıdeğer Moskovalılar ve başkentin misafirleri…” Şehre ayak basılan ilk günden itibaren metronun yürüyen merdivenlerinde sık sık işitilir bu sesleniş. Manasını kavramaksa biraz zaman alır. Benim de 2007 Eylül’ünde başlayan “başkent misafirliğim” tam da bu anlamı yeni yeni kavramaya başladığım sıralarda sona eriyor. Rusya’ya geldiğim …

2014 yılının Ocak ayında sitede Mustafa Yılmaz’ın Şarap Dumanları sitesinde, Julius Fuçik’in ünlü Darağacından Notlar kitabıyla ilgili yazısını yayınlamıştım. Bu yazıda kitabın belli amaçlarla sansüre uğradığı ve yeni, eksiksiz baskısının kendi dilinde yeniden yayınlandığı belirtiliyordu. Yordam yayınları, Celal Üster’in çevirisiyle kitabı yeniden yayınlamış. Fakat öyle anlaşılıyor ki, arkadaşım Celal Üster …

Partizan marşı üzerine 21 ARALIK 2014  Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır Bugün Gün Zileli’nin sitesinde, Rus iç savaşının meşhur şarkısı Po dolinam i po vzgoryam‘ın (Vadilerden ve tepelerden), bizdeki adıyla Partizan Marşı‘nın güncel bir Türkçe uyarlamasını konu edinen bir yazıya denk geldim.Haydi Tahrifata başlıklı yazı ilk kez Ekim ayında Servet Düşmanı adlı bir sitede yayımlanmış. …

“Şarap Dumanları” sitesinden alınmıştır.    Sovyet zamanı devlet terörüne kurban gidenlerin hatıralarının izini süren Memorial örgütünden daha önce söz etmiştim. Örgütün en önemli başarılarından biri rejime kurban gidenlerin adını, sanını, nihai kaderini unutulmaktan kurtarmak. Bu amaçla oluşturulmuş bir internet siteleri var.lists.memo.ru adresinden erişilebilen sitede kurbanlar listeler halinde isim isim sıralanıyor. Listeleri …

ARA Ruslar alfabeyi “azbuka” olarak adlandırır. Bu ifade reform öncesi dönemde alfabenin ilk iki harfine verilen adların bir araya gelmesinden oluşur: “az” ve “buki”. Bizdeki “elifba” gibi. Ruslar Çarlık zamanından beri alfabeyi çocuklara (ve yetişkinlere) resimli kitapçıklar yardımıyla öğretir. “Azbuka” işte bu kitapçıkların da adıdır. Çocuklara yönelik olmadığı aşikar olan …

Son dönemde elime geçen kitaplar arasında en ilginci Vasili Grossman’ın Her Şey Geçip Gider‘i oldu. Ayşe Hacıhasanoğlu’nun çevirip Sabri Gürses’in yayına hazırladığı roman 2013’te Can Yayınları’ndan çıkmış. Stalin’in ölümünden sonra gelen ve tarihe Ottepel, yani karların erimesi olarak geçen kısmi özgürleşme döneminde serbest kalmış ve itibarı iade edilmiş bir gulag mahkumunun hayata dönüşünü …

Sovyetler Birliği tarihinin Rusya’da az bilinen, bizdeyse hemen hiç bilinmeyen trajedilerinden biri 1962 Haziran’ında Novoçerkassk şehrinde patlayan işçi grevi ve ardından gerçekleşen insan kıyımı. Blogda Sovyet ekonomisi ve politikası odaklı konulara mümkün mertebe girmemeye, aslen kültür tarihinin peşinden gitmeye gayret gösteriyorum. Bununla birlikte, ekonomik-politik tarihte kilometre taşı niteliğinde öyle olaylar …

Bundan bir süre önce araştırmacı M.Melih Güneş’le birlikte Rus arşivlerinde Nâzım Hikmet’in 1952 yılında çekilmiş renkli görüntülerini bulmuş ve Can Dündar aracılığıyla kamuoyunu bu keşiften haberdar etmiştik. Söz konusu görüntüler, T. Lavrova yönetmenliğinde Belgesel Filmler Merkez Stüdyosu (TsSDF) tarafından renkli olarak çekilen Piyoner Yazı filminden (Piyonerskoye Leto). 53 dakikalık film Sovyet çocuklarının Kırım, …

Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. 12 OCAK 2014  Darağacından Notlar, 2008. Fuçik’in notlarının ilk tıpkıbasımı. Julius Fuçik’in Darağacından Notlar‘ı (Reportáž, psaná na oprátce, 1945) Türkiye solunda dönem dönem popüler olmuş bir kitap. İrfan Yalçın, Şemsa Yeğin ve Sabiha Serin tarafından muhtemelen Çekçe dışındaki üçüncü dillerden yapılmış çevirileri 1974, 1975, 1977, 1978, 1979, …

18 ARALIK 2013 , Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. Türkiyeli okur Orlando Figes’i 2011′de Nurettin Elhüseyni çevirisiyle YKY’den çıkan Karanlıkta Fısıldaşanlar – Stalin Rusya’sında Özel Yaşam kitabıyla tanıdı (The Whisperers – Private Life in Stalin’s Russia). YKY 2012 ve 2013′te yazarın aynı çevirmen tarafından Türkçeleştirilen iki kitabını daha bastı: Kırım – Son Haçlı Seferi (Crimea – …

Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. 12 ARALIK 2013 Kendilerince şöhretli iki şiir var. Biri Sabahattin Ali’nin Memleketten Haber‘i. Diğeri Osip Mandelştam’ın bazen Dağlı, bazen de Yaşıyoruz Ama Hissetmiyoruz isimleriyle anılan, ama daha ziyade Stalin Epigramı olarak bilinen şiiri. İlki 1931-32, ikincisi 1933 tarihli. Ali’nin şiirinin öyküsü Türkiye’de, Mandelştam’ın şiirinin öyküsü ise Rusya’da iyi biliniyor. Ayrıntıları yok sayıp …

Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır, 30 KASIM 2013     St. Peterburg merkezli Rus insan hakları örgütü NITs Memorial’in hazırladığı, internet üzerinden erişilebilen bir gulag müzesi projesi var. İngilizcesi şurada. Müzede Nazım Hikmet’in Rusça bir kitabı da sergileniyor. 1950 tarihli Seçme Şiirler. Sağolsunlar, sergilenen diğer parçaların olduğu gibi bu kitabın da hikayesini siteye koymuşlar. …

Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır.   23 AĞUSTOS 2013   Bence Sovyet tarihindeki en büyük gizlerden biri kimsenin bir kerecik olsun Stalin’i öldürmeyi denememiş olmasıdır. Makul bir açıklamasını duymayı isterdim doğrusu. Ama Sahip’in ölmüş olmasını dileyen epey insan olmuş tabii. Bunlardan bazıları NKVD arşivlerinde kayıt altına alınmış. Normalde kimsenin dikkatini çekmezdi …

Bu Sırada… * Şarap Dumanları Sitesinden alınmıştır. 17 AĞUSTOS 2013 Moskova’da bir apartmanın avlusunda bir çocuk top oynarken bir pencerenin camını kırar. Apartmanın kapıcısı elinde süpürgesiyle çocuğu kovalar. Çocuk koşarken düşünür: “Böyle olmaz. Apartman avlusunda kapıcılardan kaçmak yerine evde derslerime çalışmalı, okumalıyım. İleride bir gün Erich Maria Remarque gibi büyük …

20 MART 2013 Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır.   2008 tarihli filmin adı Anonyma – Eine Frau in Berlin. Türkçesi Berlin’de Bir Kadın. İlk kez 1954′te yayımlanan aynı adlı anonim kitaptan uyarlanmış. Yazarın gerçek kimliği, ölümünden sonra bir gazeteci tarafından ortaya çıkarılmış. Marta Hillers. Kitap Türkçe’de de var. 2008′de Nilgün Ersoy çevirisiyle Erko …

31 ARALIK 2012 Yan Rokotov – 1961′de mahkeme sırasında kaydedilmiş bir TV görüntüsünden 1961 döviz kaçakçıları davasının asıl kahramanı hiç kuşkusuz Yan Rokotov. Namı diğer Şaşı Yan. Rusya’da bugün Rokotov’un hayatı ve kişiliğinin en az davanın kendisi kadar ilgi uyandırdığı söylenebilir. Tek hatası yanlış ülkede doğmuş olmak olan bu cesur …

26 ARALIK 2012 Sovyet tarihi anlatılmaya değer hikayelerle dolu. Bunlardan biri de Moskovalı döviz kaçakçısı Yan Rokotov’un, bu tarihi boydan boya kesen çok düğümlü hikayesi. Muzaffer sosyalizmin ülkesini 1959 baharında ziyaret eden Amerikalı Marksist iktisatçı Viktor Perlo‘nun aklına, Moskova’da karşısına çıkacak ilk kişinin genç bir döviz kaçakçısı olacağı gelmemiştir sanırım. Perlo şaşkınlığınıAnastas Mikoyan‘la, …