Devrim ve Sosyalizm Sorunları

  Foti Benlisoy, 21. Yüzyılın ilk Devrimci Dalgası, Agora Kitaplığı, 2012   Foti Benlisoy’un, daha ismiyle bile dikkat çeken kitabında, 1. Bölümde, Avrupa’daki devrimci ayaklanma ve direnişler, Fransa, Yunanistan, İspanya ve Amerika’daki “Wall Street’i işgal et” hareketi bağlamında ele alınıp inceleniyor; 2. Bölümde, Tunus, Mısır, ardından Libya ve Suriye vb. …

  Eugenia Ginzburg Anafora Doğru’da (Pencere, 1996) anlatır. Kızıl Ordu’nun  komutanları, Tukaçevski ve Yakir de tutuklanmıştır. Butyrki cezaevinde herkes şaşkınlık içindedir. Ginzburg, yeni tutuklanmış bir kadına dışarıda neler olup bittiğini sorar: “Taşradan geliyorum, altı aydır hapisteyim. Ülkede neler olduğundan haberiniz var mı?” “İhanet! Parti ve hükümet aygıtının her halkasına sızmış …

Tuncer Sümer, Devrim- Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nun Kuruluşu ve Kısa Mücadele öyküsü, Evrim. 2012   Tuncer Sümer, THKO’nun savaşçılarından biriydi. Aradan 43 yıl geçtikten sonra kendi kişisel anılarını da içeren ama ağırlıklı olarak THKO’nun belgelerini bir araya getiren bir çalışma yapmış. O günün devrimci mücadelesini, ortamını ve özel olarak da …

  Geçen gün Hadi Uluengin’den bir email mesajı aldım. Kendisini Aydınlık hareketinden tanırdım. 1978 yılında çıkan Aydınlık gazetesinin Belçika temsilcisiydi. Daha sonra Hürriyet gazetesinde rastladıkça çok kötü birkaç yazısını okumuş, kendisinin “Aydınlık takıntısı” sendromları gösterdiğine karar vermiştim. Hrant Dink öldürüldüğünde, canilere duyduğum tepkiyle, bu cinayete karşı yazılar yazan bütün eski …

 (Yeni Harman Dergisinin Mayıs 2012 sayısında yayımlanmıştır.) 1 Mayıs şenlikli bir şekilde kutlandı. Bence geçen yılki gibi bu yılki 1 Mayıs da bir gerçeği açıkça ortaya koydu. Devlet de, örgütler de tekelcilik peşinde koşmadıkça, “bu alanda benim borum öter, benim otoriteme boyun eğilir” demedikçe ne olay çıkar ne de çatışma …

İnsanlık sanırım hiçbir konuda “komünist bir sistemin” inşası arayışına yönelik yazılanlar kadar yazı yazmamış, düşünce üretmemiştir ve mücadele etmemiştir. Komünist düşüncelerin çıktığı günlerde Marks, Bakunin ve Lassalle; Komünizmin nasıl inşa edilebileceği konusunda oldukça yoğun tartışmalar yaşamış olmasına karşın, Lenin sonrası Marksistler, Lenin’in düşüncelerinin Marks ile benzerliğini ya da benzersizliğini yeterince …

  Kendi bireysel deneyimlerimizden de biliriz. Oluşmuş düşünceleri değiştirmek kolay değildir. İnsan, gerçeği bir türlü kabul etmek istemez; bir anlamda tutucu bir varlıktır. Ama öyle bir noktaya gelinir ki, eski düşüncenin değiştirilmesi gereği kendini kaçınılmaz bir şekilde dayatır. O zaman değişim dönemi başlar. Bir kere başladı mı da, çorap söküğü …

Halil Berktay uzun bir süredir Taraftaki köşesinde sol içi şiddetten bahsediyordu. Sonra konu 1 Mayıs 1977 ye geldi ve  bilinen tartışmalara vesile oldu. Halil Berktay 1 Mayıs 1977 katliamı üzerinden eleştiri geliştirmek isterken sol gelenekli çevrelerin tepkisini üzerine çekti. Görünen o ki hayırlı tartışmalara vesile olmadan kapanmış olacak. Halil Berktay …

  Kanlı 1 mayıs diye adlandırılan 1 mayıs 1977 hakkında bugüne kadar söylenenler körlerin fili tanımlamalarını  ya da Kurosawa’nın ünlü filmi ‘Rashomon’daki bir suçu birbirinden çok farklı anlatan tanıklarının anlattıklarını andırıyor.Bu bakımdan, o gün kendi algıladıklarımı gözlemlerimi ve bugünkü görüşlerimi anlatmadan önce,olaydan yaklaşık bir ay sonra göstermelik sanıklarla alelacele açılan …

 Birincisi, muhafazakâr bakıştır. Muhafazakâr bakış, geçmişi destanlaştırmayı tercih eder. Çünkü bugün olanı olduğu gibi korumanın en iyi yolu geçmişi destanlaştırmaktır. Geçmişte hep iyi şeyler yapılmıştır. Kötü şeyler, dışarıdan gelmiştir. İçimizdeki kötü şeylerin nedeni de dışarıdaki kötülüklerdir. Baskılardır, içimize sızdırılmış ajanlardır. Biz hep doğru şeyler yapmışızdır ve bu yüzden bugün de …

  Dünkü “1 Mayıs 1977…” yazımı sitede yayımladıktan hemen sonra iki gazete muhabiri benimle mail aracılığıyla bağ kurdu. Medyada yer alan biri değilim. Ayrıca medyaya konuşmayı da reddederim. Star gazetesinin muhabirine mail aracılığıyla, “hangi gazete?” diye sordum. Star muhabiri olduğunu öğrenince, “sorularınızı göreyim” diye bir mail daha attım. Bana geri …

  Taksim’deki 1 Mayıs’tan eve yeni dönmüştük ki, Yayın Kolektifi’nden bir arkadaşım arayıp “Haber Türk’te Halil Berktay’ın söylediklerini izledin mi?” diye sordu. İzleme olanağım olmamıştı doğal olarak. Hemen ekledi: “Halil Berktay, 1 Mayıs 1977’de devletin provokasyonu olmadığını, solun kendi kendine provokasyon yaptığını söyledi. Öyle ki, programın diğer katılımcısı Ömer Laçiner’in …

 Ulusların efsaneler ve menkıbeler üzerine kurulduğunu biliyoruz. Peki ya ideolojiler veya siyasi hareketler?.. Onlar da efsanelerden ve kahramanlık menkıbelerinden çok hoşlanırlar ve geçmişlerindeki olumsuzlukların kurcalanmasından pek haz etmezler. İktidar iddiasından en uzak görünen anarşist hareket de dahildir buna. Acaba anarşistler, kendi geçmişlerine ne kadar eleştirel bakmaktadırlar? Burjuvaların oturduğu cafeleri bombalamalarını …

  Şu anda yaşayanların büyük çoğunluğunun tarih olarak sonunu göremeyecekleri XXI. Yüzyılın başlarındayız. XX. Yüzyılın başlarında yaşayanların çoğunluğu da yüzyıllarının sonunu görememişlerdi. İnsan ömrü, bir yüzyılı tamamlamaya yetmiyor. XX. Yüzyıl, bizlere devrim açısından nasıl bir sonuç gösterdi? XIX. Yüzyılda’da büyük devrimler yaşandı ama XX. Yüzyıl devrimlerinin anti-kapitalist niteliği daha belirgindi. …

Marksistler, sınıfsız topluma; Devrimler sonunda bir parti kanalıyla, burjuva devlet aygıtını ele geçirerek ve bir geçiş aşaması olan proletarya diktatörlüğüyle, Anarşistler ise, İktidarın yozlaştırıcılığını iddia ederek; Âdemi-merkeziyetçi, Öz yönetimci, özgürlükçü örgütlenmeler ile ulaşılabileceğini iddia etmiş ve pratiklerine yansıtmışlardır. Her iki akımın başarısızlığının altını çizerek başlamak istiyorum yazıma… Teorilerin doğruluğu ya …

Bu yazıyı yazmaktaki amacım, Çetin Veysal dostumuzun benim bazı tespitlerimi de eleştiren, “Bağımsız sosyalist” adlandırmasının olanaksızlığı ya da örgütlülüğün zorunluğu” başlığını taşıyan, web sitemizde yayınlanan yazısındaki iddialara dair görüşümü kısaca ortaya koymaktır. Çetin Veysal: “Son dönemde örgütlerden uzak duran, komünizan-sosyalist ya da entellektüel çevrelerin sayısında bir artış olduğunu, örgütlerden uzak …

Sovyetler Birliği’ndeki nasyonalist devletçi-sosyalist sistemle Almanya’daki nasyonal-sosyalist sistem arasında belli benzerlikler olduğu gibi, ülkelerin yapısından gelen farklılıklar da vardır. 1930’lu yıllarda henüz bir tarım ülkesi olan Sovyetler Birliği’nde sistemin başındaki Parti, ekonomiye hakim olabilmek ve sanayi toplumu haline gelebilmek için, o zamanki ekonominin can damarı olan köylülüğü yok etmek zorunda …

GZ: Söyleşimizin önceki bölümünde “örgüt paradoksu”ndan söz ettin. Bunu biraz açar mısın?   FB: İstersen ondan önce önemli gördüğüm bir hususa açıklık getirelim. Devrimci çevrelerde “devrimi örgüt yapar” şeklinde bir anlayış var. Bir örgüt kurulacak, büyüyecek, olgunlaşacak ve zamanı geldiğinde de devrim yapacak… Aslında bu, devrim hakkında yanlış bir anlayışın …

  Bundan 30 yıl önce, 1981 yılında (Türkiye İşçi Köylü Partisi) TİKP içinde açılan “Sosyalizmin Sorunları” tartışması, tam otuz yıl sonra, Taraf gazetesinin yazarları, Halil Berktay, Murat Belge ve Roni Marqulies (ve Taraf  dışından Oya Baydar) arasında yeniden açıldığı gibi, Tarık Günersel’in, “Stalin’in cinayetleri… Havel” başlıklı (21 Aralık 2011) yazısıyla …

XXI. Yüzyılın İlk On Yılları, Dünya Ölçeğinde Devrimler Dalgasının On Yılları Olacak FB: Devrim, beklenmedik biçimde ortaya çıkan [zuhûr eden] sosyal/politik radikal dönüşümü ifade ediyor. Bizde eski dildeki karşılığı inkılap, Batı dillerinde revolution, etimolojik olarak Latince revolvere’den türeme, İtalyancası rivoltare...