68 Yazıları

12 Eylül ve Sol

Artıgerçek İki hafta önceki “12 Mart ve Sol” yazımı şu cümleyle bitirmiştim: “Sol bütün bunlardan ders çıkardı mı? Ne gezer! Örgüt şefleri, 1974 özgürlükçü dalgasıyla dışarı çıkar çıkmaz, THKO ve THKP-C deneyini bir daha asla tekrarlamamakla birlikte, yelkenlerini, bu örgütlerin kahramanlık edebiyatı ile şişirerek bu sefer kasaba ve mahallelerde yerel …

Devamını Oku

12 Mart ve Sol

Artıgerçek Ümit Zileli, Tele-1’deki programın başında “Neydi 12 Mart?” diye sormuş, ben de bugüne kadarki genel kabulün dışında bir yanıt vermiştim: “Reformist bir muhtıraydı.” MUHAFAZAKÂRLARDAN “REFORM” VAADİ! Elbette baş muhtıracı Genel Kurmay Başkanı Memduh Tağmaç “reformcu” falan değil, mevcut düzenin devamından yana bir muhafazakârdı. Genç subayların ve 9 Mart’ta akim …

Devamını Oku

Soldaki Tevatürler! (ve Bir Açıklama)

Kanıt Göster! Yirmi yıla yakın zaman önce Komün (Yaba, 2007) romanımla ilgili olarak Zürih’te bir toplantıya davet edilmiştim. Salon esasen TKP-ML taraftarlarıyla doluydu ve sağ taraftaki bir sırada bu örgütün “Politbüro”sundan arkadaşlar bulunuyordu. Konuşmanın sonuna doğru salondan bir arkadaş kalkıp, “Stalin konusunda” ne düşündüğümü sordu. Söyleyeceklerimin ardından olacakları tahmin etmek …

Devamını Oku

‘68’in İki Merkezi: Paris ve Prag

Artıgerçek Lejant Yayınları, bu ay, ilk kez 2000 yılında basılmış Yarılma (1954-1972)’nin gözden geçirilmiş 8. Baskısını yapacak. Kitabı yeniden yayınlanmak üzere gözden geçirirken can alıcı kimi yerlerinin üzerinde yeniden düşünüp bazı düzeltme ve ekler yaptım. Dolayısıyla, kaçınılmaz olarak ‘68 konusunda bazı ek notlarım ve dipnotlarım oldu. Bu notlardan en önemlisi, …

Devamını Oku

Bingöl Erdumlu’nun Altıncı Süit’i

Can Şafak, ALTINCI SÜİT Bingöl Erdumlu Kitabı, Ekin Kitap, 2023 Çeşitli yayınevleri tarafından, uzun süre ellerinde tuttuktan sonra reddedilen Bingöl Erdumlu’nun  Altıncı Suit’i nihayet Ekin kitap tarafından yayınlandı. Can Şafak’ın, Bingöl Erdumlu ile 2015-2017 yılları arasında iki yıl boyunca sebatla yaptığı bu nehir söyleşi, bence, içeriği bir yana, tanıklıkları, üslubu, …

Devamını Oku

Tet ve Hamas!

Son Hamas saldırısıyla Vietnam’da 1968 yılının Ocak ayında Vietkong gerillalarının Güney Vietnam’ın çok sayıda şehir ve kasabasına yaptığı büyük “Tet saldırısı” arasında benzerlik kuranlar var. Dahası, bu arkadaşlar, “Tet saldırısı”nın 1968 hareketinin başlatıcısı ya da tetikleyicisi olduğu iddiasını da ileri sürüyorlar. Buradan giderek, günümüzdeki Hamas saldırısının dünya çapında, 68 gibi …

Devamını Oku

Tarihî Dönemler ve Şahsiyetler…

Artıgerçek Bingöl’ün anısına… Tarih genellikle dönemlerle ya da büyük olaylarla somutlaşır. Tanzimat dönemi veya I. Dünya Savaşı gibi. Her dönem ve büyük tarihi olay, o dönem belirleyici rol oynamış şahsiyetlerle anılır ya da belli şahsiyetler dönem ve olaylarla adeta özdeşleşir. Örneğin, Fransız Devrimi’nin terör dönemi der demez aklımıza ilk gelen …

Devamını Oku

“Dost” Görünümlü Trollere Dikkat!

1969 yılının heyheyli günlerindeydik. Ankara’daki Zafer Meydanı’nın önünde yaptığımız gösterilerin en heyecanlı anında, üstünde eski bir subay ceketi, göğsünde türlü türlü madalyalar, elinde Türk bayrağı olan yaşlı bir kadıncağız,  dönemin havasına uygun bir şekilde “kurtuluş savaşı” marşları söyleyerek zuhur eder ve aramıza girerdi. Biz Dev-Genç’liler de, adeta mezarından çıkıp gelmiş …

Devamını Oku

Şahin Alpay / 68 Kuşağı Üzerine Bir Deneme

Toplum ve Bilim, 41, Bahar 1988                                                               Şahin Alpay’ın günümüzden yaklaşık 34 yıl önce yazılmış bu değerli yazısı, ’68’in eşsiz bir özeti ve tahlili olduğu için, kendisinin izniyle burada yeniden yayınlıyorum. Yazının sonuna doğru yaptığı “devrimcilik-demokratlık” ayrımı ise yazıda katılmadığım neredeyse tek görüştür. Kanımca, devrim ile demokrasi arasında değil, devrim ve …

Devamını Oku

Devrim Uzun Sürer ve Tüm Yanlışları Ortaya çıkarır –Süleyman Kırteke’nin Anıları

Süleyman Kırteke, Devrim Uzun Sürer, (Hazırlayan: Oktay Duman), İzan Yayıncılık, 2022 Süleyman Kırteke, yaklaşık 60 yıldır sol saflarda mücadele etmiş ve etmekte olan, Malatya köylerinden yetişmiş, solda yer alan herkesin büyük saygısını kazanmış, bugün 84 yaşında, kitabının adının da çağrıştırdığı gibi, uzun erimli bir devrimcidir. Oktay Duman, Kırteke’yle yaptığı, 60 …

Devamını Oku

‘68 Geri Çekilirken…

Artıgerçek Tarihte belli isimler belli dönemleri sembolize ederler. Örneğin, Voltaire adı, Aydınlanma’yı, Robespierre adı, Fransız Devrimi’nin terör dönemini, Gandi adı, Hindistan halkının İngiliz sömürgeciliğine karşı mücadelesini akla getirir. Can Yücel’in; En uzun koşuysa elbet Türkiye’de de devrim; O, onun en güzel Yüz metresini koştu En sekmez lüverin namlusundan fırlayarak En …

Devamını Oku

Yusuf Küpeli (1944-2021)

Artıgerçek Fikir Kulüpleri Federasyonu’nun (FKF) son genel başkanı ve Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) kurucularından Yusuf Küpeli, uzun süredir yaşadığı İsveç’te hayatını kaybetti. Yusuf Küpeli, 68 kuşağının önde gelen isimlerinden olmanın ötesinde, belki de bizim kuşağın en tartışmalı isimlerindendir. Önce onun hakkında sıcağı sıcağına yazmak istemedim. Fakat Facebook’ta bazı arkadaşlar …

Devamını Oku

TİKB Hatıratları

Görüş Sitesinde yayınlanmıştır. Yaşar Ayaşlı, Yeraltında Beş Yıl, Yordam Kitap, 2011 H. Selim Açan, “Bitmedi Daha…”, Sel, 2019 H. Selim Açan, “Sürüyor O Kavga”, Sel, 2019 Başlarken hemen söyleyeyim, elimdeki notlara bakarak bu yazının biraz uzunca tutacağını tahmin ediyorum. Yazının bütününü okumak istemeyenler, ara başlıklara bakarak konu seçimi yapıp okuyabilirler. …

Devamını Oku

Cevahir kitabı: Elli Yıl Öncesine Yeniden Bakmak

Hüseyin Solgun, Cevahir, Ayrıntı, 2020 Hüseyin Solgun’un Cevahir kitabı, özellikle o zamanki dergilerden ve gazetelerden geniş alıntılar getirerek belleğimizi canlandırıyor ve yaşanmış olaylara bir kere daha bakmamızı, değerlendirmemizi sağlıyor. Kitabı okumaya başladığımda önce, “bu kadar uzun alıntıya ne gerek vardı, sentezci olmak gerekmez mi?” diye düşünmüştüm ama kitap ilerledikçe bu …

Devamını Oku

Okuyan’ı Anlamak (III)

Bu yazı dizimizin bir pehlivan tefrikasına dönüşmemesi için geriye kalan konuları toparlayıp yazıyı bitirmek niyetindeyim. Şiddet Bugün de bazı sevimsiz mevzuların üzerinde durmak zorundayım. Bizim gençliğimizde, 1960’ların sonlarında Dev-Genç çevrelerinde bir “devrimci şiddet” lafı moda olmuştu. Bu laf herkesin ağzındaydı ama kimse bunun ne anlama geldiğini tam olarak bilmiyordu. Bu, …

Devamını Oku

Teori Daima Pratiğin Gerisinde Kalır!

Her ne kadar eskiden beri tekrarlanıp duran “Devrimci teori olmadan devrimci pratik olmaz” diye bir deyiş varsa da gerçeklikte devrimci pratik daima teorinin dışında kendi yolunu izlemiş ve geride kalan teori ona yetişmek için nefes nefese koşmak zorunda kalmış, yetiştiğinde de pratiği kendi çarpık yapısının içine hapsetmeye çalışmıştır. Bu, sürekli …

Devamını Oku

Doğan Özgüden / Sarı Yelekler güncelinde 68’e bakış…

editor@info-turk.be Cum 7.12.2018, 10:12 Sarı Yelekler güncelinde 68’e bakış… Türkiye 68’inin belirgin özelliği açıkça anti-emperyalist ve anti-kapitalist bir isyan olması, sol düşünceye ve örgütlenmelere yeni bir ivme kazandırmasıydı Doğan Özgüden Belçika şu günlerde son derece hareketli. Fransa’yı sarsan sarı yelekler direnişi kısa zamanda Belçika’yı da kapsamına aldı. Geçen cuma günü başbakan …

Devamını Oku

Tuğrul Eryılmaz: Türkiye ‘68’inin Kendisinden Kesip Attığı Kültürel Yanı

    Tuğrul Eryılmaz, 68’li ve Gazeteci, Söyleşi: Asu Maro, İletişim, 2018   Bireyler kendi hikâyelerini anlatırken aslında toplumun hikâyesini anlatmış olurlar. Tuğrul Eryılmaz’ın bir söyleşisinde kitabıyla ilgili olarak geçen ve kendisinin de her zamanki alaycılığı ile “katıldığı” “hafif kitap” nitelemesine katılmam mümkün değil. Bence bu kitap, ilk bakışta verdiği …

Devamını Oku

Çarpıtılmış Portreler

Tarihi ideolojik amaçlarla çarpıtanlar, bunun için, ilk bakışta birbirine zıt gibi görünen, aslında aynı kapıya çıkan iki farklı yöntem uygularlar: Birincisi, geçmişteki ideojik ayrılıkları olduğundan büyük göstermek, abartmak yoluyla çarpıtmaktır; ikincisi ise, bazı ayrılıkları olduğundan küçük göstermek, minimize etmek, hatta öyle bir ayrılık olmamış gibi davranmak, bu ayrılıklardan söz etmek …

Devamını Oku