İdeolojik Biçimlenme

Artıgerçek Kendim başta olmak üzere küçük ailemizin bireylerini alaya almak en hoşlandığım şeydir. İnsan başkalarına yapamayacağı şakaları yakınlarına daha rahat yapar, şakayla karışık alaylarına onların gülüp geçeceğini bilir çünkü. Galiba beni bu konuda teşvik eden şey buydu. Nitekim, Ev (1946-1954) adlı, (İletişim, 2004), çocukluğumu konu alan otobiyografik kitabımda, babamla hafiften …

Artıgerçek 1990 31 Mart, Trafalgar, Polltax Riot Dönem romanları çalışmasına Mahir Öztaş’ın Koparıldığımız Topraklar (YKY, 2009) romanıyla devam ediyorum. Romanı 3. kez okuyorum ve epeyce not çıkarttım ama henüz yazmadım. Koparıldığımız Topraklar’ın, dönem romanlarından oldukça farklı bir yanı var. Diğer hepsi Türkiye’nin iç gelişmeleriyle başlayıp sürerken, bu roman, beklenmedik bir …

Artıgerçek Bugün muhalefette iki farklı blok ve birkaç toplumsal dinamik olduğu söylenebilir. CHP ve diğer sağ muhalefet partilerinden oluşan birinci büyük bloğu “orta-sağ” muhalefet; HDP ve diğer sol muhalefet parti ve gruplarından oluşan ikinci bloğu ise “orta-sol” muhalefet olarak adlandırmak mümkündür. Belki 1960 sonlarının terminolojisidir bu ama Türkiye’nin 50 yıllık …

(AAYYDÇE) Anarşizm Adına Yapılan Yanlışlara Dikkat Çekme Enstitüsü AYYUK, sayı: 12, 2 Kasım 2021 Ayyuk’un diğer 11 sayısı da bu sitede bulunmaktadır. Ayyuk Yazarak arayınız. 2011 yılındaki 11. sayısı yine DAF’la ilgilidir. DAF’ta, Serkan Bayrak başta olmak üzere, örgütün kendisinden kaynaklanan ve sistematik olarak yaşanan sindirme, aşağılama, baskı, fiziksel şiddet …

Artıgerçek Kavramlar, bir kere yaygınlaşıp tutundular mı, yüz yıl da geçse ısrarla yaşamaya devam ederler. Gerçeğe tekabül edip etmedikleri önemli değildir. Hatta gerçekle alakalı olmayanlar daha büyük bir yaşam enerjisi gösterirler. Bugünlerde bu tür soyutlamalar ve kavramlaştırmalar üzerine düşünüyorum. Bu yanlış soyutlamalardan ve kavramlardan en yaygını ve neredeyse tartışmasız kabul …

(Bu yazı, kısmen kısıltılmış olarak Birikim dergisinin Ekim 2020 tarihli 378. sayısında yayınlanmıştır.) Hem Nietzche hem de Benjamin “Büyük Tarihsel” olay ve anlatılara karşı benzer bir eleştirel tutum takınırlar. Bu tutum “sabit bir noktadan tutunup belli bir ‘ilerleme’ mantığıyla, anlatıyı ‘şimdiye getirme’” biçiminde toparlanabilir. Tarihin ilahileştirdiği ve zihinlerin bu ilahiliğin …

Özdemir İnce, alıştığımız üzre, Cumhuriyet Kitap Eki’nde yine esip üfürmüş. Himayesine aldığı yazarları topluma tanıtmak gibi bir işlevi olduğunu düşünen bu edebiyat ya da kültür “otorite”si, kitap ekinin bu haftaki sayısında da daha genç bir kendi benzerini bizlere takdim etmiş: Taylan Kara. Kimdir Taylan Kara? 2014 yılında ben de bu …

Görüş Sitesinde yayınlanmıştır. Yaşar Ayaşlı, Yeraltında Beş Yıl, Yordam Kitap, 2011 H. Selim Açan, “Bitmedi Daha…”, Sel, 2019 H. Selim Açan, “Sürüyor O Kavga”, Sel, 2019 Başlarken hemen söyleyeyim, elimdeki notlara bakarak bu yazının biraz uzunca tutacağını tahmin ediyorum. Yazının bütününü okumak istemeyenler, ara başlıklara bakarak konu seçimi yapıp okuyabilirler. …

Tarihi birbirine zıt iki irdeleme anlayışı vardır. Biri, derindeki hakikat cevherine biraz daha yaklaşmak üzere “kazma” ve “küreğe”; diğeri ise, tarihteki çarpıtmaları pekiştirmek üzere “gözbağlarına” sarılır. Kemal Okuyan, yeni yayınladığı Devrimin Gölgesinde: Berlin, Varşova, Ankara 1920 (Yazılama, 2019) kitabının bir yerinde, Komintern’de Lenin’le tartışan M. N. Roy’un Reason Romanticism and …

Derin Tarih dergisinin Eylül 2019 tarihli, 90. Sayısı “Solun Kemalizmle İmtihanı” dosyasına ayrılmış. Sağın ideolojik hegemonyası için kolları sıvadığı anlaşılan muhafazakâr ve daha da kötüsü iktidar yanlısı ve yandaş dergi editoryalı, bu dosyayı hazırlarken, öyle anlaşılıyor ki, editörün kendi ifadesiyle “anlaşması mümkün olmayan” sol ve Kemalizm gibi “iki ideolojinin” nasıl …

Her tarihsel dönemde ve her toplumda, belirli bir eğitimden geçmiş olanlar imtiyazlı bir statüye sahiptirler. Bu imtiyaz toplumdaki işlevlerinin karşılığıdır. Egemenlere akıl hocalığı yaparlar. Meşruiyet ve rıza üretirler. Yalan üretmeye memur edilmişlerdir… Sömürü, baskı ve şiddete dayalı egemenlik sistemi, onlar sayesinde kendini yeniden üretmeyi başarır. Elbette eğitimliler, diplomalılar arasında sosyal …

Yaftalamak, bildiğimiz gibi, bir kişi ya da herhangi bir şeyi suçlamak için isnatta bulunmaktır. Yani o kişinin ya da şeyin kendisi değildir de, ona kasıtlı olarak yakıştırılan bir suçlamadır. Suçlama diyelim ki özünde doğru olsa bile, bir yafta halini aldığı an doğruluğu konusunda da kuşkuya yol açar. Yaftalamak, kişisel ya …

Türkiye “aydın”ın harman olduğu bir ülke. Dünya’da herhalde bu kadar “aydını” olan başka bir ülke yoktur. Bir eğitimden geçmek, diploma sahibi olmak ‘aydın’ sayılmaya yetiyor. Okumuşlar, söze, ‘bir aydın olarak’ diye başlıyor… Velhasıl burası ‘aydını’ bol ama nedense ‘aydınlatanı kıt’ bir ülke… Peki neden? Aydın olmak, bir okuldan, üniversiteden mezun …

    Cemalettin Canlı, Aydın Erol Kitabı-Merhaba Yavuz, Notabene, 2018   Sol içi bir çatışmada kaza kurşunuyla hayatını kaybetmiş devrimci balet Aydın Erol’un biyografisi. Cemalettin Canlı, çok sayıda arkadaş ve akraba tanıklıklarına başvurarak Aydın Erol’un canlı bir portresini çizmiş bu kitapta. Kitap küçük ama emek büyük. Aydın Erol’u, teknik becerilerini …

  Şimdilerde devlet ve toplum, dinci gericilik tarafından kuşatılmış bulunuyor. Bu nasıl mümkün oldu, buraya neden ve nasıl gelindi sorusuyla ilgili bazı hatırlatmalar, içinde bulunduğumuz sefil durumun netleştirilmesini kolaylaştırabilir.   Din, kapitalizm öncesi toplumsal formasyonların/devletlerin egemen ideolojisi, değilse onun başlıca bileşeniydi. Batı Hristiyan toplumlarında aydınlanma, modernite devrimi ve onlarla az-çok …

Eski arkadaşım Yavuz Alogan Aydınlık  adlı gazetede hakkımda bir yazı yazmış. Buraya aynen alıyorum.               G.Z.                                 CHP’nin yürüyüşü, çıkış arayıp da bir türlü bulamayan bazı sosyalistlerde, sosyalist gibi duran işbirlikçilerde ve solcu gibi duran liberallerde bir zihin …

Televizyon kanallarında yorumcular ve yeni adlarıyla “güvenlik uzmanları” her zaman olduğu gibi polisiye roman yazarlığına ya da dedektifliğe soyunur, yandaş kanallar, kendilerinden beklenen bir hızla suikastı yapan gencin Fetullahçı olduğunu “ortaya koyan delilleri” önümüze sunarken, gelin biz kendimizi bu tür ucuzluklardan ve kasıtlı yönlendirmelerden uzak tutalım ve öncelikle şu suikast …

ogürsel/”Proje okullar” ve 1975, Milliyetçi Cephe İktidarı.. “İlk saldırıyı kimin başlattığını gördüm, Hakim bey.”                   “1974 Sonbaharı. 14 yaşındayım. Nazilli Öğretmen Lisesi 1. sınıfına başladım. Yatılıyım. Memleketim çok uzak. İçime sık, sık bir gariplik çöker. Öğretmenlerimi sevdim. Çoğu Abla, abi gibi. Güleryüzlü, anlayışlı. Okul, ayrı, ayrı dershaneleri, laboratuarlı derslikleri, …

    Mahalleye yeni bir delikanlı geldiğinde, mahallenin bütün kızları ona kendi ihtiyaçları açısından bakar, onu kendi baktıkları yerden görür ve değerlendirir, onda görmek istedikleri şey neyse onu görürler. Kiminin ihtiyacı aşktır, bu yüzden delikanlıyı o açıdan görür, onun çok yakışıklı olduğunu düşünür; kiminin ihtiyacı zeki bir gençle arkadaşlık kurmaktır, …

      Dün gece Haber Türk’teki, Fatih Altaylı’nın “Teketek” programında konuşmacı olarak yer alan, sırasıyla VP Genel Başkanı Doğu Perinçek ve Yusuf Kaplan’ı biraz gergin buldum. Hatta kimyalarının bile bir miktar bozulmuş olduğunu söylemek mümkün. Gerçi deneyimli bir politikacı olan Doğu Perinçek, bu gerilimini “kararlılık” ve “netlik” gösterileriyle örtmeye …