Stalinizm

  Aytekin Yılmaz, Yoldaşını Öldürmek, İletişim, 2014   Aytekin Yılmaz’ın 2003 yılında çıkan kitabı İçimizdeki Hapishane-Labirentin Sonu (İletişim Yayınları) kitabını Birikim dergisinin Eylül 2003 tarihli 173. sayısında tanıtmıştım. Unpopüler davalar geniş kesimlerin dikkatini kolay kolay çekmez. Üstelik Aytekin Yılmaz’ın ele aldığı konu, yani hapishanelerde örgüt içi infazlara maruz kalan kurbanlar konusu …

  Vasili Grossman, Her Şey Geçip Gider, çev: Ayşe Hacıhasanoğlu, Can Yayınları, 2013   Vasili Grossman, diyalektiğin baş düsturu olarak Heraklitos’a atfen tekrarlanan “aynı nehre iki defa girilmez” sözüne anıştırmada bulunarak romanın bir yerinde, romana adını veren şu cümleyi kurar: “Evet, her şey geçip gider, her şey değişir, aynı katara …

Son dönemde elime geçen kitaplar arasında en ilginci Vasili Grossman’ın Her Şey Geçip Gider‘i oldu. Ayşe Hacıhasanoğlu’nun çevirip Sabri Gürses’in yayına hazırladığı roman 2013’te Can Yayınları’ndan çıkmış. Stalin’in ölümünden sonra gelen ve tarihe Ottepel, yani karların erimesi olarak geçen kısmi özgürleşme döneminde serbest kalmış ve itibarı iade edilmiş bir gulag mahkumunun hayata dönüşünü …

İnsanbu sitesinden alınmıştır. 31.7.2014 “Solcuların siyasi zekası çok düşük…” başlıklı yazı “tıkandığımız” sol-sosyalist siyasal sürece ait “bir an önce” tartışılması gereken çok önemli konuları gündeme getirdiği için kıymetlidir. Bu tür yazılar “temel sorunları” ele alma fırsatı verdiği gibi, “geri siyasal zekalı herif” hatta “gri zekalı siyasal herif” gibi irkiltici bir söylemle, …

    TKP’nin Merkez Komitesi’nde ayrılık çıkmış. Umarım bir bölünmeyle sonuçlanmaz ama böyle durumlarda umulanla olan genellikle birbirinin üzerine oturmaz. Umarım umduğum gibi olur! Düzen partilerindeki ayrılıklar da zaman zaman bölünmeyle sonuçlanır ama bu genel bir durum değildir. Peki, sol örgütlerdeki ayrılıkların genelde bölünmeyle sonuçlanması nereden kaynaklanmaktadır? Bunun için tarihe …

18 ARALIK 2013 , Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. Türkiyeli okur Orlando Figes’i 2011′de Nurettin Elhüseyni çevirisiyle YKY’den çıkan Karanlıkta Fısıldaşanlar – Stalin Rusya’sında Özel Yaşam kitabıyla tanıdı (The Whisperers – Private Life in Stalin’s Russia). YKY 2012 ve 2013′te yazarın aynı çevirmen tarafından Türkçeleştirilen iki kitabını daha bastı: Kırım – Son Haçlı Seferi (Crimea – …

Şarap Dumanları sitesinden alınmıştır. 12 ARALIK 2013 Kendilerince şöhretli iki şiir var. Biri Sabahattin Ali’nin Memleketten Haber‘i. Diğeri Osip Mandelştam’ın bazen Dağlı, bazen de Yaşıyoruz Ama Hissetmiyoruz isimleriyle anılan, ama daha ziyade Stalin Epigramı olarak bilinen şiiri. İlki 1931-32, ikincisi 1933 tarihli. Ali’nin şiirinin öyküsü Türkiye’de, Mandelştam’ın şiirinin öyküsü ise Rusya’da iyi biliniyor. Ayrıntıları yok sayıp …

    (“Grover Furr tartışması” Üzerine Notlar) “Sovyet hükümeti 1935 de cezai sorumluluk yaşını … 12 ye indirmişti (Aynı yıl çıkarılan 2. bir kararnameyle devlet aleyhine suçlardan dolayı hapishanede bulunan bir kimsenin akrabalarını tutuklama ve hapsetme yolu açıldı). Yapılan iş bir rehine sisteminin fiilen ilanıydı. … Örneğin Kamenev oğlunun kurşuna …

    Daha önce Kruşçev’in Yalanları (çev: Tansu Akgün, Yordam Yayıncılık, 2011) adlı bir kitaba rastlamış, ilgilendiğim bir konu olduğu halde, şöyle bir karıştırdıktan sonra okumamaya karar vermiştim. Bu yüzden yazarının adına da dikkat etmemiştim. Bu sitede çıkan ve Yuriy Jukov’un Öteki Stalin kitabını ele alan uzunca yazımdan sonra yorum …

    “Cephecilik” tarihte genellikle hüsranla sonuçlanmış bir sol taktiktir. Cepheciliği en çok anarşistler eleştirir ama kendileri de geçmişte birçok sağ eğilimli cephe içinde yer almışlardır. Biz anarşistler, Marksistleri çok eleştiririz ama bakmayın siz, anarşistlerin kendilerine dönük eleştirelliği de o kadar güçlü değildir. Geçmişimizi eleştirmektense“şanlı” tarihimizle övünüp durmak ve tarihi …

  “Yagoda, Lubyanka’dan Kremlin’e kadar bu iki yıkılmış adama eşlik etti…Kamenev’in pek çok Politbüro toplantısında oturduğu salona girdiklerinde, masanın başında sadece Stalin, Voroşilov ve Yezov’un oturmakta olduğunu gördüler. Politbüro’nun diğer üyeleri neredeydi? Stalin hemen yanıt verdi. Kendisi ve Voroşilov bir Politbüro komisyonu olarak orada bulunuyorlardı. Voroşilov’un düşmanlığı dikkate alındığında, onun …

    Yuriy Jukov, Öteki Stalin, Rusçadan çeviren: Orhan Uravelli, 2013, Lena Yayınları   Türkiye solunda “Stalin tartışması” başlayalı, otuz yılı aşkın bir zaman oluyor. Bu tartışmaya bakışı iki ana kategoride toplayabiliriz: Birinci tutum: “Stalin tartışması önemlidir ve üzerinden atlamak ya da görmezden gelmek doğru değildir. Dolayısıyla, o dönemde yaşananlar …

Posted by: Editör Posted date: Kasım 24, 2013 In: Dönme Dolap Toplumsal Devrim sitesinden alınmıştır, 24.11.2013 Türkçesi: Ersen Olgaç Son yıllarda ve özellikle Perry Anderson’un, Komünist Partisi Tarihi adı altında yazdığı kısa önsözden sonra, Komünist Partileri tarihlerine ilişkin yayınların arttığı gözleniyor.[1]E.H.Carr’ın History of Soviet Russia’daki Kominternle ilgili bölümler ve bu kapsamlı eseri tamamlayan Twilight of …

Karanlığa düşen güneş   Agos Gazetesinden alınmıştır. 21 Kasım 2013 Perşembe   ‘Gece Yarısında Aydınlık’, ABD kökenli bir komünist olan Noel Field ve biricik yoldaşı Herta Field’ın İspanya İç Savaşı sırasında evlatlık edindikleri Erica Wallach’ınotobiyografisidir. ‘Gece Yarısında Aydınlık’, ABD kökenli bir komünist olan Noel Field ve biricik yoldaşı Herta Field’ın İspanya …

  Simon Sebag Montefiore, Stalin: Kızıl Çar’ın Sarayı (Biyografi, İkinci Kitap), çev: Yavuz Alogan, İthaki, 2013 Orlando Figes, Haberini Alayım, Yeter (Gerçek Bir Gulag Aşk Hikâyesi), çev: Nurettin Elhüseyni, YKY, 2013   Sovyetler Birliği’nde sanayileşmenin, Sovyet halklarının iç sömürgeleştirilmesiyle; köylülüğün şiddet yoluyla tasfiye edilip “kulak” adı verilen küçük mülk sahibi …

      Komintern geleneğinden gelen bir alışkanlıkla, özellikle solda sadece faşist ya da Nazi ideolojisine sahip diktatörlükler dikkate alınır ve bunlara genellikle faşist diktatörlük adı verilir. Doğrudan ırkçı-faşist ideolojiye sahip olmayan totaliter diktatörlükler ise es geçilir. Hele bu totaliter diktatörlükler “komünizm” adını almışsa… Oysa tarihin kaydettiği iki en büyük …

Anarşizmin bir asalak olarak portresi Metin Çulhaoğlu (Sol Portal’dan alınmıştır, 17 Ekim 2013) -Bu işler örgütlü olmalı… -Örgüt mü? Ben bir bireyim, neden kendimi birtakım kuralların cenderesine sokayım ki? -Siyasal mücadele… -Bir kere “siyaset” sözü seyislikten gelir, ben at terbiyecisi miyim? -Siyasal iktidar fethedildiğinde… -Her iktidar bir tahakkümdür; bense her …

  Gündoğusu’nun Şubat 2012 tarihli 6. Sayısında yayımlanmıştır.   Geçen yılın 1 Şubat günü başladığım, toplamı 397 sayfa olan, Erica Wallach’ın (1922-1993) Light at Midnight (1967, Doubmeday&Company, Inc. New York) adlı, 1950-1955 yıllarını kapsayan, başlığını Gece Güneşi olarak çevirmeyi doğru bulduğum otobiyografisi bitmek üzere, bitmesine sadece 10 sayfa kaldı. Yani …

    (Özgür Üniversite’deki “Demokrasi ve Sol” Seminerinde yaptığım konuşma ve tartışmalar)   25 Aralık 2010   Demokrasi ve sol çok geniş bir konu aslında. Bir, bir buçuk saate sığdırmak zor. Geçen hafta Demir Küçükaydın girişe giriş yapabildi ancak. Açıldıkça açılan bir konu. Ben daha önceki konuşmaları da dinledim. Haklı …

  Bundan 30 yıl önce, 1981 yılında (Türkiye İşçi Köylü Partisi) TİKP içinde açılan “Sosyalizmin Sorunları” tartışması, tam otuz yıl sonra, Taraf gazetesinin yazarları, Halil Berktay, Murat Belge ve Roni Marqulies (ve Taraf  dışından Oya Baydar) arasında yeniden açıldığı gibi, Tarık Günersel’in, “Stalin’in cinayetleri… Havel” başlıklı (21 Aralık 2011) yazısıyla …