Gün Zileli

Artıgerçek Lejand Kitap, 6 ciltlik otobiyografimi yeniden basmayı üslendi. Birinci kitap olan Yarılma (1954-1972)’nin gözden geçirilmiş 8. Baskısı Şubat ayında çıkacak. Bu vesileyle, kitaplarımın yeniden baskısı için bütün metinleri yeniden gözden geçiriyorum. Otobiyografimin 5. kitabı olan, İngiltere yıllarımı anlatan Sığınmacılar (1990-2000)’daki, aşağıya alacağım iki anekdotu oldukça ilginç ve güncel bulduğum …

Daktilo 1984’ten alınmıştır “Sovyetler Birliği’nde Devlet Terörü ve Gulaglar”1 adlı yapıt, Gün Zileli’nin titiz bir araştırması. Yapıt, SSCB’de sosyalizm adı altında yapılan uygulamaların gerçek yaşama nasıl yansıdığını, özellikle bu uygulamalara karşı çıkan yazar, çizer, düşünür ve politikacılara neler yaşatıldığını gözler önüne seriyor. Gulaglar2, SSCB’de “Toplama Kampları”na verilen isim. Bu kamplar, SSCB’de İşçi …

Artıgerçek “Arjantin seçimlerinin ilk sonuçlarına göre, Özgürlük Gelişimi Partisinin adayı Milei, oyların yüzde 55,82’sini alarak devlet başkanı seçildi. “Buenos Aires’teki Libertador Otel’de destekçilerine seslenen Milei, ‘Çöküş modelinin sonu geldi, artık geriye dönüş yok’ dedi. Devletin ‘yoksullaştırıcı’ modelinin her yerde sona erdiğini vurgulayan Milei, ‘Arjantin’de çöküşün sonu bugün başlıyor ve bugün …

Artıgerçek “ist” eki, esasen ideolojileri ve siyasi ve eğilimleri tanımlamak için, çoğunlukla da bu ideoloji ya da siyasetlerin taraftar ya da takipçileri tarafından benimsenir. Örneğin, eşitlikçi, komünal bir toplumsal düzen kurmak isteyenler kendilerini komün-ist; yöneticisiz ve hiyararşisiz, eşitlikçi toplumsal düzen arzulayanlar a-narş-ist (yönetim-siz); özel mülkiyet özgürlüğü başta olmak üzere özgürlüklerin …

Artıgerçek Günlük hayatta olduğu gibi politikada da, bütün yıldırımları üzerine çekecek bir paratonere ihtiyaç duyulur. TOPLUMSAL PARATONER! Günlük hayatta insanların kızgınlık ya da öfkesini üzerine çeken biri, bunu fark ettiği an, bu öfkeyi bir başkasına yönlendirmenin yolunu arar ve çoğunlukla bulur da. Evet, bulduğu kişi, kendisinden daha fazla suçludur, hatta …

Artıgerçek Nikos Dimu, Ne Mutsuz Yunanım Diyen!, Çev: Herkül Millas, İstos, 2017 (ilk Yunanistan basımı: 1975) 1935 doğumlu Nikos Dimu, bu son derece ilginç kitabını, Yunan cuntasının devrilmesinden bir yıl sonra, 1975 yılında, 40 yaşında yayınlamış. “1975 Baskısına Not”unda, “Burada okuduğunuz görüşler diktatörlük döneminin son yıllarında dağınık düşünceler olarak kaleme …

Bütçe görüşmelerinde Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in, “sizin tarikat-cemaat dediğinize biz STK diyoruz” demesiyle, laiklik tartışma gündemine gelir gibi oldu… Diyanet İşleri Başkanlığı  3 Mart 1924’de Şeriyye ve Evkaf Vekaletinin yerini aldı. 1924 Anayasası’nın 2. maddesinde: “Türkiye Devletinin dini, dîni İslamdır” deniyordu. 1928 yılında yapılan değişiklikle ‘Devletin Dini İslamdır maddesi …

Artıgerçek Son günlerde ara sıra göz ucuyla baktığım televizyon kanallarında ikide bir “sokak köpekleri”nin çocuklara saldırdıklarına ilişkin haberler gözüme çarpar oldu. Dün yolda giderken, çöp toplayıcılara havlayan köpeklere tepki gösteren yaşlıca bir adamın, köpeklere ilişkin hoşnutsuzluklarını belli eden iki adama seslenerek, “ne güzel, eskiden belediye bunları zehirlerdi” demesi, medyanın kaynattığı …

Walter Benjamin, Moskova Günlüğü, Çev: Cemal Ener, Metis 2014 (1. Basım: 2001) Walter Benjamin’in, 6 Aralık 1926 ile 1 Şubat 1927’yi kapsayan yaklaşık iki aylık günlükleri o günkü Sovyetler Birliği’nin özellikle entelektüel hayatına güçlü bir ışık tutuyor. Günlükler, abartısız, “edebiyat yapma” kaygısı taşımayan, o sırada âşık olduğu Asja Lacis’e olan …

Artıgerçek Marx ve Engels’in “sosyalist devrim” pratikleri olmadığı, dolayısıyla, doğal olarak böyle bir toplumun yapısı üzerine birtakım saptamalarda bulunmaya teşebbüs etmedikleri bilinir. Bu yüzdendir ki, “sosyalist toplum”un siyasal yapısı üzerine, genel bazı saptamaların ötesinde çok fazla söz etmemişlerdir. Lenin de, 1917 Ekim’ine kadar, hatta ondan sonra bile, “sosyalizmin tek parti …

Can Şafak, ALTINCI SÜİT Bingöl Erdumlu Kitabı, Ekin Kitap, 2023 Çeşitli yayınevleri tarafından, uzun süre ellerinde tuttuktan sonra reddedilen Bingöl Erdumlu’nun  Altıncı Suit’i nihayet Ekin kitap tarafından yayınlandı. Can Şafak’ın, Bingöl Erdumlu ile 2015-2017 yılları arasında iki yıl boyunca sebatla yaptığı bu nehir söyleşi, bence, içeriği bir yana, tanıklıkları, üslubu, …

Geçen yüzyılın ilk çeyreğinde insanlık ilk kez sınıfsız ve özgür bir dünyaözlemini gerçeğe dönüştürmenin eşiğine yaklaşmıştı. Ekim devriminin yarattığıcoşku dünyanın siyahlarını, beyazlarını ve sarılarını tek bir hedef için, baskısız,sömürüsüz bir gelecek için, dünya devrimi için Üçüncü Enternasyonal’isancağı altında toplamaya başladı. Ancak beş kıtada milyonlarca emekçiyikucaklayan bu devrimci atılım, Üçüncü Enternasyonal’in …

Geleneksel Marksizm, genel olarak göreceli olarak geri olan ülkelere -Doğu ve GüneyAvrupa ve hatta daha fazla Asya ve Latin Amerika ülkeleri- Marx’ın çok iyi bilinen şuformülasyonu ışığında bakıyordu: daha ileri ülkeler daha geri olanlara bir büyüteçtenbakarcasına, onların gelecekteki hayalini gösteriyorlar. Bu formülasyonun vardığı sonuç şuoldu: sosyalist devrimler önce en ileri …

Artıgerçek Birkaç gün önce, aradığım kitabı sormak için Kadıköy’deki bir kitapçıya uğramıştım. Bir genç, bana “Gün Zileli değil misiniz?” diye sordu. Doğruladım. Ayaküstü konuşmaya başladık. Genç, benim kitap, yazı ve çevirilerimden bazılarını okuduğunu ve Flutv’den izlediğini söyledikten sonra, kitabevinin cafesini göstererek “şurada oturup biraz konuşabilir miyiz?” dedi. Oturduk. On sekiz …

Artıgerçek Dünyanın son 120 yılı “Ulusların Kaderlerini Tayin Hakkı” söylemi ile başlayıp “Ulusların Kaderlerinin karartılması” fiiliyatıyla devam etti, bugüne kadar. Aslında “ulusların kaderlerinin karartılması” Napolyon’un Rusya’ya kadar uzanan fetih savaşlarıyla başlamıştı ama 20. ve 21. yüzyıllar, “ulusların kaderlerini karartılması”nın daha hazin örnekleriyle belirlendi. HALKLARA KARŞI DÂHİLİ HARP Nevzat Onaran, Devletin …

Artıgerçek İsrail’in Filistin halkına karşı toplu cinayetleri sürerken, Hrant Dink’in katili salıverilirken ya da Can Atalay konusundaki bariz hukuk ihlali açıktan açığa sürdürülürken bu “seyahat notları” da nereden çıktı şimdi diye soracaktır okur. Okura hak vermediğim sanılmasın. Ne var ki, neredeyse bütün yazar arkadaşlarım bu konularda haklı ve güzel eleştiri …

                                               “Bu insanlığın bir parçası olmaktan utanıyorum”                                                                        Ramallah’lı (Filistin) bir kadın Aslında yazının başlığı, “Neyin terör, kimin terörist olduğuna kim karar veriyor” da olabilirdi…  7 Ekim’den beri Filistin’de yaşananlar, ‘Batı Medeniyeti’, ‘Uluslararası Toplum’ denilen hakkında biraz kafa yormayı gerektirmiyor mu? Elbette Filistin halkının maruz kaldığı devlet terörü sadece 38 …

Artıgerçek Ekim ayının sonunda, annemin ailesinin geldiği Kuzey Makedonya’da bulunan Koçana’yı nihayet ziyaret etmem mümkün oldu. Bir arkadaşımla ne zamandır bunun muhabbetini yapıyorduk. Üniversiteden bir arkadaşı da Atatürk’ün Selanik’teki evini ziyaret etmek isteyince, arkadaşım, arabasıyla, Selanik, Kuzey Makedonya ve kendi memleketi Bulgaristan’ı kapsayan 3 günlük kısa bir gezi programı yapmıştı. …

Artıgerçek Can Yayınları, Tuncay Birkan’ın sunuş yazısında belirttiğine göre, eski ve unutulmuş metinleri yeniden gündeme getiren “İzler” adlı bir dizi başlatmış bulunuyor. Bu dizinin ilk kitabı, Muhsin Ertuğrul’un Moskova Notları (Osmanlıca’dan çevrimyazımı: Melih Dalbudak, Can, 2023) yayınlandı. Moskova Notları özel bir seçim ve önemli bir katkı. Bu yazıda, Sovyet rejiminin, …

“Bir toplumsal formasyonun başarısı düne göre bugün neye sahip olduğuyla değil, fakat karşı kaşıya olduğu sorunları çözebilme yeteneğiyle ölçülür”. (1) “Muasır Medeniyet” denilen 500 yıldır Dünya’nın geri kalanını sömüren, yağmalayan, talan eden kolonyalist, emperyalist, kapitalist Batı’dır… Batı ile dünyanın geri kalanı (Asya, Afrika, Latin Amerika) arasındaki ilişki, sömürü, bağımlılık, hakimiyet  …